ZNAČAJ UGRADNJE PROZORA RAL SISTEMOM

IMPORTANCE OF INSTALLING WINDOWS WITH THE RAL SYSTEM

Transparentni delovi termičkog omotača (prozori, vrata, izlozi, svetlarnici) su dosta dugo vremena predstavljali slabu tačku kod energetskih efikasnih objekata. U međuvremenu su se performanse prozora i vrata usavršile tako već postoje takvi sa U w vrednostima i manjim od 0,8W/m²K, ali pod uslovom da su ugrađeni na optimalan način. No, nije dovoljan samo razvoj visoko kvalitetnih elemenata. Njihova ugradnja je ključ za postizanje maksimalnog efekta energetske efikasnosti, te se ugradnji mora posvetiti posebna pažnja i planiranje. U građevinskoj praksi na ovom području postoje mnogi nedostaci.

Transparent parts of the thermal envelope (windows, doors, shop windows, skylights) have long been considered a weak point in energy-efficient buildings. In the meantime, the performance of windows and doors has improved, so there are already those with U w values lower than 0.8W/m²K, but provided they are installed optimally. However, the development of high-quality elements alone is not enough. Their installation is key to achieving maximum energy efficiency, and special attention and planning must be devoted to installation. There are many deficiencies in construction practice in this area.

Svi napori u cilju poboljšanja kvaliteta stakla i prozorskog okvira, naime, mogu biti anulirani ako postoje nepovoljni uslovi ugradnje ili se izvrši na pogrešan način.

All efforts to improve the quality of glass and window frames can be nullified if there are unfavorable installation conditions or if it is done incorrectly.

Takođe, nepravilno ugrađeni prozori povećavaju nivo buke u stambenim i radnim prostorijama. Upravo pravilna ugradnja prozora onemogućava nepotrebnu difuziju vodene pare koja dovodi do pojave takozvanog „kondenza” – kondenzacije vodene pare na mestima sa slabijom izolacijom i stvaranja plesni/buđi.

Additionally, improperly installed windows increase noise levels in residential and work areas. Proper window installation prevents unnecessary diffusion of water vapor, which leads to the occurrence of so-called "condensation" – the condensation of water vapor in places with weaker insulation, leading to mold/mildew formation.

Loše izolovani prozori stvaraju razliku u temperaturi prostora koja uzrokuje kretanje vazduha u prostoriji. Kao rezultat tog kretanja se stvara osećaj hladnoće koji se javlja i pri normalnoj sobnoj temperaturi. Topli vazduh sa većom relativnom vlažnošću se ohladi na prozoru i tada dolazi do pojave kondenzata. U slučaju da je unutrašnja temperatura u objektu +20°C, a spolja - 10°C, topliji vazduh može da sadrži više vlage nego hladniji, tako da na prelazu između toplog i hladnog dolazi do kondenzovanja 15,1 g vode na jednom m³ vazduha. Taj prelaz je na prozoru i zato i dolazi do kondenzacije.

Poorly insulated windows create a temperature difference in the space, causing air movement in the room. As a result of this movement, a feeling of coldness is created even at normal room temperature. Warm air with higher relative humidity cools down on the window, leading to condensation. If the indoor temperature is +20°C and outside is -10°C, warmer air can hold more moisture than colder air, so at the transition between warm and cold, 15.1 g of water condenses per cubic meter of air. This transition occurs at the window, causing condensation.

ZNAČAJ UGRADNJE PROZORA RAL SISTEMOM

IMPORTANCE OF INSTALLING WINDOWS WITH THE RAL SYSTEM

Transparentni delovi termičkog omotača (prozori, vrata, izlozi, svetlarnici) su dosta dugo vremena predstavljali slabu tačku kod energetskih efikasnih objekata. U međuvremenu su se performanse prozora i vrata usavršile tako već postoje takvi sa U w vrednostima i manjim od 0,8W/m²K, ali pod uslovom da su ugrađeni na optimalan način. No, nije dovoljan samo razvoj visoko kvalitetnih elemenata. Njihova ugradnja je ključ za postizanje maksimalnog efekta energetske efikasnosti, te se ugradnji mora posvetiti posebna pažnja i planiranje. U građevinskoj praksi na ovom području postoje mnogi nedostaci.

Transparent parts of the thermal envelope (windows, doors, shop windows, skylights) have long been considered a weak point in energy-efficient buildings. In the meantime, the performance of windows and doors has improved, so there are already those with U w values lower than 0.8W/m²K, but provided they are installed optimally. However, the development of high-quality elements alone is not enough. Their installation is key to achieving maximum energy efficiency, and special attention and planning must be devoted to installation. There are many deficiencies in construction practice in this area.

Svi napori u cilju poboljšanja kvaliteta stakla i prozorskog okvira, naime, mogu biti anulirani ako postoje nepovoljni uslovi ugradnje ili se izvrši na pogrešan način.

All efforts to improve the quality of glass and window frames can be nullified if there are unfavorable installation conditions or if it is done incorrectly.

Takođe, nepravilno ugrađeni prozori povećavaju nivo buke u stambenim i radnim prostorijama. Upravo pravilna ugradnja prozora onemogućava nepotrebnu difuziju vodene pare koja dovodi do pojave takozvanog „kondenza” – kondenzacije vodene pare na mestima sa slabijom izolacijom i stvaranja plesni/buđi.

Additionally, improperly installed windows increase noise levels in residential and work areas. Proper window installation prevents unnecessary diffusion of water vapor, which leads to the occurrence of so-called "condensation" – the condensation of water vapor in places with weaker insulation, leading to mold/mildew formation.

Loše izolovani prozori stvaraju razliku u temperaturi prostora koja uzrokuje kretanje vazduha u prostoriji. Kao rezultat tog kretanja se stvara osećaj hladnoće koji se javlja i pri normalnoj sobnoj temperaturi. Topli vazduh sa većom relativnom vlažnošću se ohladi na prozoru i tada dolazi do pojave kondenzata. U slučaju da je unutrašnja temperatura u objektu +20°C, a spolja -10°C, topliji vazduh može da sadrži više vlage nego hladniji, tako da na prelazu između toplog i hladnog dolazi do kondenzovanja 15,1 g vode na jednom m³ vazduha. Taj prelaz je na prozoru i zato i dolazi do kondenzacije.

Poorly insulated windows create a temperature difference in the space, causing air movement in the room. As a result of this movement, a feeling of coldness is created even at normal room temperature. Warm air with higher relative humidity cools down on the window, leading to condensation. If the indoor temperature is +20°C and outside is -10°C, warmer air can hold more moisture than colder air, so at the transition between warm and cold, 15.1 g of water condenses per cubic meter of air. This transition occurs at the window, causing condensation.

U slučaju neizolovane zgrade najveća razlika temperature javlja se na prostoru oko prozora. Preračunato, u zazoru, dužine 1m i širine samo 1mm, za 24h sakupi se 0,3l vode! Osim što topao vazduh sa sobom odnosi energiju potrošenu na zagrevanje, ta sakupljena voda mora nekuda otići. Ukoliko ostane u objektu može prouzrokovati trajna oštećenja i doprineti narušavanju zdravlja korisnika objekta usled pojave vlage i buđi te estetskog izgleda samog objekta.

In the case of an uninsulated building, the greatest temperature difference occurs around the windows. Calculated, in a gap 1 meter long and only 1 millimeter wide, 0.3 liters of water accumulates in 24 hours! In addition to warm air carrying away the energy used for heating, the accumulated water must go somewhere. If it remains in the building, it can cause permanent damage and contribute to the deterioration of the occupants' health due to moisture and mold, as well as the aesthetic appearance of the building.

Pravilna ugradnja je izuzetno važna za smanjenje ukupnih gubitaka toplote kroz termički omotač. Uobičajena je praksa kod naših građevinara da se prozori često montiraju u zid sa spoljne strane u ravni ili malo više prema unutrašnjosti. Prozorski ram se pritom treba pozicionirati u skladu sa toplotnim tehničkim apektima, a po mogućnosti potpuno u ravni sa izolacijom zidne konstrukcije. Mora se proračunom pokazati da ne postoji stvaranje kondenzata tj. da su unutrašnje temperature površina u skladu sa standardom/pravilnikom. Planiranom i optimizovanom ugradnjom mogu se postići dovoljno visoke temperature unutrašnjih površina čime se sprečava nastanak kondenzata i buđi.

Proper installation is extremely important to reduce total heat loss through the thermal envelope. It is common practice for our builders to often install windows in the wall from the outside, either flush or slightly inward. The window frame should be positioned according to thermal technical aspects, ideally completely flush with the insulation of the wall construction. It must be shown by calculation that there is no condensation, i.e., that the interior surface temperatures comply with the standard/regulations. Planned and optimized installation can achieve sufficiently high interior surface temperatures, preventing condensation and mold formation.

Optimalan položaj se ne nalazi na sredini zida. Prozori bi trebalo da se ugrađuju ispred fasade odnosno u sloj termičke izolacije i to tako da je optimalna pozicija prozora u prvoj trećini izolacije ka unutrašnjoj strani.

The optimal position is not in the middle of the wall. Windows should be installed in front of the facade, i.e., in the thermal insulation layer, so that the optimal position of the window is in the first third of the insulation towards the inside.

Ugradnja raznim penama te zaptivanje silikonskim ili akrilnim masama ne može dati zadovoljavajuće rezultate na duži rok. Zaptivne mase zbog nestručne ugradnje te termičkog naprezanja imaju vrlo kratak rok trajanja te se prodor vode u konstrukciju dogodi već prve godine starosti objekta. Pene zbog svoje strukture ne mogu osigurati paro/vodonepropusnost. Prozore je potrebno ugraditi na spoljašnju liniju zida kako bi termička izolacija fasade bila spojena sa okvirom prozora čime se gube toplotni mostovi na ‘’špaletama’’, otvor za prozor mora biti izveden masom za izravnanje kako bi zaptivna traka za vodonepropustnost mogla ekspandirati i naleći na zid te osigurati vodonepropustnost, traka za paronepropustnost se lepi na okvir prozora i zid te ispod klupice. Na prozor se još lepe plastični profili za završetak fasade. Klupica prozora se postavlja pre završnog sloja fasade te ne treba imati vodonepropusna svojstva.

Installation with various foams and sealing with silicone or acrylic compounds cannot provide satisfactory results in the long term. Sealants, due to improper installation and thermal stress, have a very short lifespan, and water penetration into the structure can occur within the first year of the building's life. Foams, due to their structure, cannot ensure vapor/water tightness. Windows need to be installed on the exterior line of the wall so that the thermal insulation of the facade is connected to the window frame, eliminating thermal bridges at the "jambs". The window opening must be made with leveling compound so that the waterproof sealing tape can expand and adhere to the wall to ensure watertightness. The vapor-proof tape is glued to the window frame and wall and under the sill. Plastic profiles for finishing the facade are also glued to the window. The window sill is installed before the final layer of the facade and does not need to have waterproof properties.

Prilikom kupovine prozora potrebno je detaljno ispitati način ugradnje prozora. Povrat cene skuplje ugradnje osiguran je u samo jednoj godini grejanja, a zagarantovana je zaštita od kondenzacije i vlage. Umesto raznih popusta i rabata kod kupovine dogovorite kvalitetnu ugradnju te dugogodišnju garanciju na paro i vodonepropustnost jer to je ipak dugoročna investicija.

When purchasing windows, it is necessary to thoroughly examine the installation method. The return on the cost of more expensive installation is ensured in just one heating season, with guaranteed protection against condensation and moisture. Instead of various discounts and rebates when buying, arrange for quality installation and long-term guarantees on vapor and waterproofness because this is a long-term investment.

Dokazuje se termografskim snimanjem i sprovođenjem blower door testa. Ugradnja prozora i vrata po principima RAL ugradnje predstavlja dokazanu metodu uštede energije i omogućuje ostvarenje zahteva za NZEB. Oznaka RAL montaža se odnosi na kvalitet uspostavljen i proveren od strane RAL instituta iz Nemačke.

This is proven by thermographic imaging and conducting blower door tests. Installing windows and doors according to RAL installation principles is a proven method of saving energy and meeting the requirements for NZEB. The RAL installation label refers to the quality established and verified by the RAL Institute from Germany.

Termin RAL se najviše koristi u građevinarstvu i to prevashodno za sistem ugradnje prozora i vrata u zidarske otvore, a sve prema uputstvima RAL Asocijacije za osiguranje kvaliteta prozora i vrata koja je za tu svrhu i napravila RAL vodič za ugradnju. Pored obezbeđivanja standarda kvaliteta i njegovog održavanja, ovi propisi i standardi imaju za cilj i uštedu energije, kao i sprečavanje pojave vlage u savremenom stanovanju.

The term RAL is most commonly used in construction, primarily for the system of installing windows and doors in masonry openings, all according to the guidelines of the RAL Association for the Quality Assurance of Windows and Doors, which created the RAL installation guide for this purpose. In addition to ensuring and maintaining quality standards, these regulations and standards aim to save energy and prevent moisture in modern housing.

Ne postoji sertifikovana RAL ugradnja nego montaža koja se vrši prema uputstvima i standardima RAL vodiča. RAL vodič za ugradnju daje detaljna uputstva za pravilno i profesionalno zaptivanje, izolaciju i pričvršćivanje prozora i vrata. On predstavlja neku vrstu asistenta za planiranje i izvođenje profesionalne ugradnje prozora i spoljašnjih vrata. Baziran na pravilnoj pripremi zidarskog otvora, primeni modernih tehnologija i preduzimanju svih neophodnih mera da se spreči prodor vlage i vode u međuprostor između zida i stolarije, na taj način se postiže dugotrajnost objekta bez ugrožavanja samog objekta i fizike zgrade.

There is no certified RAL installation, but rather installation performed according to the guidelines and standards of the RAL guide. The RAL installation guide provides detailed instructions for proper and professional sealing, insulation, and fastening of windows and doors. It serves as an assistant for planning and executing the professional installation of windows and exterior doors. Based on proper preparation of the masonry opening, the application of modern technologies, and taking all necessary measures to prevent the penetration of moisture and water into the space between the wall and the joinery, this ensures the longevity of the building without compromising the building and its physics.

U cilju obezbeđenja kvalitetnog spoja prozora/vrata sa samim objektom uz sprečavanje gubitka toplote i nastanka vlage jedan od načina RAL ugradnje je uz pomoć upotrebe pur pene i folija/zaptivnih traka. Pur penom se popunjava prostor između zida i prozora. Zatim se na spoljašnje i unutrašnje strane lepe specijalne folije koje su vodo i paronepropusne. Važno je napomenuti da se na spoljašnje ivice prozora lepe folije koje ne propuštaju vodu, ali dišu, propuštaju vazduh odnosno paru i time se sprečava pojava kondenzacije i njenih štetnih posledica. Na unutrašnje strane prozora lepe se folije koje ne propuštaju ni vodu ni paru čime se čuva zid kod prozora od bilo kakvih oštećenja.

To ensure a quality connection between windows/doors and the building itself, preventing heat loss and moisture formation, one method of RAL installation is using PU foam and foils/sealing tapes. PU foam is used to fill the space between the wall and the window. Then, special foils that are water and vapor-proof are glued to the exterior and interior sides. It is important to note that foils that do not let water through but are breathable, allowing air and vapor to pass through, are glued to the exterior edges of the window, preventing condensation and its harmful effects. Foils that do not let water or vapor through are glued to the interior sides of the window, protecting the wall around the window from any damage.

Fleksibilne trake
-Unutrašnja traka paronepropusna i vodonepropusna = parna brana
-Spoljašnja traka paropropusna i vodonepropusna
-Može se omalterisati sa obe strane
-Trake se odlikuju velikom snagom lepljenja i dobrim prijanjanjem već na temperaturama od 0°C

Flexible tapes
-Interior tape vapor-proof and waterproof = vapor barrier
-Exterior tape vapor-permeable and waterproof
-Can be plastered on both sides
-The tapes have strong adhesion and good adherence even at temperatures of 0°C

Samoekspandirajuće zaptivne trake su drugi način obezbeđivanja kvalitetne ugradnje i zaptivanja. To su kompresovane penaste trake koje su visokih performansi i kvaliteta.

Self-expanding sealing tapes are another way to ensure quality installation and sealing. These are compressed foam tapes that are high-performance and high-quality.

-Istovremeno zaptivanje spoljašnje i unutrašnje fugne na prozorima i vratima, uz istovremenu izolaciju
-Skraćeno vreme montaže, zamenjuje unutrašnju, spoljašnju zaptivnu fleksibilnu traku i penu
-Usklađeno sa zahtevima RAL – montaže
-Spoljašnja strana je nepropusna na uticaj kiše i difuzno je otvorena. Središnji deo obezbeđuje toplotnu izolaciju dok je unutrašnja strana paronepropusna i vodonepropusna.
-Otporne su na udare kiše i vetra, propuštaju paru i obezbeđuju da prostor između zida i prozora diše i tako ostane suv, bez bojazni od pojave gljivica, plesni ili truleži.
-Povoljno utiču i na zvučnu izolaciju i time štite objekat, odnosno korisnike objekta i u tom smislu.

-Simultaneous sealing of exterior and interior joints on windows and doors, along with insulation
-Reduced installation time, replaces interior, exterior flexible sealing tape and foam
-Compliant with RAL installation requirements
-The exterior side is rainproof and diffusely open. The central part provides thermal insulation, while the interior side is vapor-proof and waterproof.
-Resistant to rain and wind impacts, allow vapor to pass through, ensuring that the space between the wall and the window breathes and remains dry, preventing mold, mildew, or rot.
-Positively affects sound insulation, thereby protecting the building and its occupants in this regard.

Različite situacije pri montaži PVC, aluminijskih, drvenih, drvo-aluminijskih i metalnih prozora.

Different situations in the installation of PVC, aluminum, wooden, wood-aluminum, and metal windows.

Priprema otvora

Priprema otvora

Zaptivne trake

Zaptivne trake

SPECIJALISTIČKA UGRADNJA PROZORA PREMA RAL SMERNICAMA

SPECIALIST WINDOW INSTALLATION ACCORDING TO RAL GUIDELINES

Kako bi nakon zamene prozora ili balkonskih vrata mogli imati koristi u smislu zaštite od zvuka, toplote ili provale, ne samo da se moraju uzeti tačne dimenzije prozora, već moraju biti ispoštovani i zahtevi za profesionalnu ugradnju prozora prema trenutnom stanju tehnike. Prilikom angažovanja stručnjaka treba voditi računa da se ugradnja prozora vrši u skladu sa RAL specifikacijama. RAL je državna komisija za uslove isporuke i nezavisna organizacija koja je, između ostalog, kreirala smernice za profesionalnu ugradnju prozora. Ako trgovci čak imaju i kvalitet RAL pečata, monteri postavljaju svoje prozore prema priznatim tehnološkim pravilima i tzv. principu RAL montaže na 3 nivoa, osiguravajući vam visokokvalitetnu zaptivenost. Princip RAL montaže na 3 nivoa opisuje zahteve za različitim nivoima zaptivanja prilikom postavljanja prozora, što na kraju osigurava nepropusno zaptivanje između spoljašnje i unutrašnje sredine. Da bi se obezbedilo pravilno zaptivanje po ovom principu, tokom ugradnje se koriste posebne diht trake / folije.

To benefit from sound, heat, or burglary protection after replacing windows or balcony doors, not only must the exact dimensions of the windows be taken, but the requirements for professional window installation according to the current state of the art must also be met. When hiring a professional, make sure the window installation is done in accordance with RAL specifications. RAL is a state commission for delivery conditions and an independent organization that has, among other things, created guidelines for professional window installation. If dealers even have the quality RAL seal, installers set up their windows according to recognized technological rules and the so-called three-level RAL installation principle, ensuring you high-quality sealing. The three-level RAL installation principle describes the requirements for different sealing levels during window installation, ultimately ensuring airtight sealing between the exterior and interior environment. To ensure proper sealing according to this principle, special sealing tapes/foils are used during installation.

Struktura i zahtevi za različite nivoe:

Structure and Requirements for Different Levels:

• Unutrašnji nivo: Klima u zatvorenom prostoru treba biti odvojena od spoljašnjih uticaja i sa unutrašnje strane hermetički zatvorena zaptivnom trakom ili komprimovanom trakom.
• Srednji nivo: Šupljina (montažni spoj) između zida i okvira prozora treba biti ispunjena građevinskom penom za toplotnu i zvučnu izolaciju.
• Spoljni nivo: Zaptivanje spolja je takođe obezbeđeno zaptivnom trakom u prozorskom otvoru. U donjem delu zaptivna folija pruža zaštitu od vremenskih uticaja kao što su obilne padavine.

• Interior level: The indoor climate should be separated from external influences and hermetically sealed from the inside with sealing tape or compressed tape.
• Middle level: The cavity (installation joint) between the wall and the window frame should be filled with construction foam for thermal and sound insulation.
• Exterior level: Sealing on the outside is also provided by sealing tape in the window opening. At the bottom, the sealing foil provides protection from weather influences such as heavy rainfall.

Trebali biste osigurati da su novi prozori instalirani nepropusno za vazduh, ali se mora obezbediti minimalna izmena vazduha u prostorijama. U većini zgrada, ovo se vrši pravilnim korišćenjem prirodne ventilacije kako bi se sprečila oštećenja pojavom kondenzacije unutar objekta.

You should ensure that the new windows are installed airtight, but minimal air exchange in the rooms must be provided. In most buildings, this is done by properly using natural ventilation to prevent damage from condensation inside the building.

Već se zna da se prozori moraju instalirati nepropusno za vazduh. I to je u vašem sopstvenom interesu. Dokaz za takvu montažu stolarije pruža Blower door test. Ali i danas još uvek važi: Potrebno specijalno znanje izvršnog osoblja u kombinaciji sa pažnjom i tačnošću je uvek neophodno za savršen rad. Stoga će pravilno postavljeni i pravilno omalterisani prozorski otvor proći test nepropusnosti čak i bez RAL-a. Treba poći od ovoga.

It is already known that windows must be installed airtight. And this is in your own interest. Proof of such carpentry installation is provided by the Blower door test. But it is still true today: Special knowledge of the executing staff, combined with care and accuracy, is always necessary for perfect work. Therefore, a properly installed and properly plastered window opening will pass the airtightness test even without RAL. This should be assumed.

Šta mi preti ako prozore ugradim samo pomoću pur pene?

What Happens If I Install Windows Using Only PU Foam?

Vazduh se neprestano snabdeva vlagom u toku korišćenja objekta (kuvanje, disanje, tuširanje, itd.). Ova vlaga u vazduhu stvara pritisak vodene pare koji teži ravnoteži i potiskuje vlagu prema spolja. Molekuli vodene pare polako prodiru u područja koja su otvorena za difuziju (difuzija pare). Konstrukcijski spojevi koji su napunjeni samo sa PU penom nisu otporni na paru. Vlaga putuje prema spolja, tako da kondenzacija može da se pojavi na različitim paronepropusnim slojevima. Ova voda u građevinskom spoju dovodi do oštećenja (smanjena izolacija, opasnost od buđi na unutrašnjoj strani zida). Ugradnja bez unutrašnjeg zaptivnog sloja (koja je poznata kao ON B5320 ili kao RAL ugradnja) dovodi do prodiranja vazduha u konstrukcijski spoj rezultirajući kondenzaciju, što može dovesti do rasta vlage i buđi.

Air is constantly supplied with moisture during the use of the building (cooking, breathing, showering, etc.). This moisture in the air creates vapor pressure that seeks balance and pushes moisture outward. Water vapor molecules slowly penetrate areas that are open to diffusion (vapor diffusion). Construction joints filled only with PU foam are not vapor-resistant. Moisture travels outward, so condensation can occur on different vapor-proof layers. This water in the construction joint leads to damage (reduced insulation, risk of mold on the interior side of the wall). Installation without an interior sealing layer (known as ON B5320 or as RAL installation) allows air to penetrate the construction joint, resulting in condensation, which can lead to moisture and mold growth.

Jednostavna ugradnja uz pomoć pur pene nije dovoljna da ispuni zahteve standarda RAL ugradnje.

Simple installation with PU foam is not sufficient to meet the requirements of the RAL installation standard.

Ugradnja prozora po RAL standardu?

Window Installation According to RAL Standard?

1. Pre montaže potrebno je fino izmalterisati i očistiti prozorski otvor. Ovo nije obavezan zahtev za RAL montažu, ali znatno olakšava naredne radove na zaptivanju. Da li je ovaj pripremni rad potreban ili ne, zavisi i od upotrebljenih građevinskih materijala (cigla, ...) i iz toga nastalih veznih površina.
2. Postavite i učvrstite okvir prozora bez krila. VAŽNO! Pre nego što započnete montiranje okvira, trebalo bi da se zalepe na sklop zaptivne trake (objašnjeno pod tačkama 6 i 7). Ovo će vam kasnije znatno olakšati posao, ali će podešavanje prozora biti malo otežano. Jako je bitno da se zaptivne trake ne oštete jer je inače ceo trud uzaludan. Postavite okvir prozora (proverite rastojanje spolja i iznutra) i podesite ga s montažnim klinovima. Udaljenost levo i desno od zida mora biti od 1 do 2 cm i biti podeljena podjednako između dve strane. Zatim poravnajte sve nivoe (horizontalne i vertikalne) i "dovedite ih u ravnotežu". To treba učiniti sa svake strane i zahteva malo strpljenja (posebno za početnike). Ispravno poravnavanje prozora važno je za kasnije rukovanje (otvaranje + zatvaranje). Ako ste sada postavili prozor, fiksirajte ga dodatnim montažnim klinovima i ponovo proverite poravnanje. Podešavanje gumenim čekićem ili ciljanim udarcem šake je lako izvesti. Broj montažnih klinova zavisi od veličine prozora (preporučuje se 16 klinova za prozor veličine 1m x 1m, 8 komada iznutra + 8 komada spolja).

3. Pričvrstite prozor na zid zidnim vijcima. Vijci za okvire pogodni su za pričvršćivanje prozorskog okvira na zid, koji se montiraju bez tipli. Okvir prozora se pričvršćuje samo na vertikalnim delovima okvira i mora se postaviti 1 vijak na 30cm okvira (po pravilu). Pri montaži sa vijcima za okvir, otvor bi trebao biti 6-6,5 mm (za okvir i zid). Dubina prodora u zidu treba da bude približno 60 mm (dužina bušenja min = debljina okvira, zazor i dubina prodora u zid). Za drvene prozore treba koristiti vijke za okvir s malom glavom / bez glave. Za PVC prozore koristiti vijke sa kosom glavom. Zatim postavite vijke za okvir i proverite poravnanje okvira prozora sa vaser vagom i po potrebi podesite tokom celog postupka montaže. Naravno, sve ovo se dešava sa postavljenim montažnim klinovima. Glave vijka mogu se prekriti poklopcima (TKS30) i dostupne su u svim uobičajenim RAL kodovima boja.

1. Before installation, the window opening should be finely plastered and cleaned. This is not a mandatory requirement for RAL installation, but it significantly facilitates subsequent sealing work. Whether this preparatory work is necessary depends on the construction materials used (brick, ...) and the resulting bonding surfaces.
2. Place and secure the window frame without the sash. IMPORTANT! Before starting to install the frame, sealing tapes should be attached to the assembly (explained in points 6 and 7). This will significantly facilitate the work later, but adjusting the window will be slightly more difficult. It is very important not to damage the sealing tapes, as otherwise, the entire effort is in vain. Place the window frame (check the distance from the outside and inside) and adjust it with mounting wedges. The distance from the left and right of the wall should be 1 to 2 cm and evenly distributed between the two sides. Then align all levels (horizontal and vertical) and "balance them". This should be done on each side and requires some patience (especially for beginners). Proper alignment of the window is important for later handling (opening + closing). If you have now set the window, secure it with additional mounting wedges and check the alignment again. Adjusting with a rubber mallet or a targeted blow with the hand is easy to perform. The number of mounting wedges depends on the size of the window (16 wedges are recommended for a 1m x 1m window, 8 pieces inside + 8 pieces outside).

3. Secure the window to the wall with wall screws. Frame screws are suitable for securing the window frame to the wall, which are installed without plugs. The window frame is secured only on the vertical parts of the frame and 1 screw should be placed every 30 cm of the frame (as a rule). When installing with frame screws, the opening should be 6-6.5 mm (for the frame and the wall). The penetration depth in the wall should be approximately 60 mm (drilling length min = frame thickness, gap, and penetration depth in the wall). For wooden windows, frame screws with a small head/without a head should be used. For PVC windows, use screws with an angled head. Then place the frame screws and check the alignment of the window frame with a level and adjust as needed throughout the installation process. Naturally, all of this happens with the mounting wedges in place. Screw heads can be covered with caps (TKS30) and are available in all common RAL color codes.

Sve spojeve između prozora i zida ispunite sa PU penom.

Postavljanje pene u prozor može se izvršitii pomoću ugrađene šipke za distancu (odstojničke stezaljke moraju ostati u okviru) ili se može prenategnuti okvir ali da ne dođe do njegove deformacije nakon unošenja pene. Pur pena se obično ugrađuje pri postavljenim prozorskim krilima. Ispuna prozora se vrši se PU penom, pri čemu se mora napomenuti da se standardna PU pena može obrađivati samo na temperaturi većoj od 5 °C. Ako se želi ugradnja prozora za vreme hladnih dana (ispod 5 °C), preporučuje se takozvana zimska pena.

Fill all joints between the window and the wall with PU foam.

Foam installation in the window can be done using an integrated distance rod (spacer clamps must remain in the frame) or the frame can be overstretched but not deformed after the foam is applied. PU foam is usually installed with the window sashes in place. The window is filled with PU foam, noting that standard PU foam can only be processed at temperatures above 5°C. If window installation is desired during cold days (below 5°C), so-called winter foam is recommended.